- Адреса и телефоны
-
220137 г. Минск, ул.Нестерова, 9а
Время работы: пн-пт 09.00-18.00
- (+375 17) 246-74-04 (приемная)
- (+375 17) 273-39-99, (+375 17) 273-93-65
- minobl@mchs.gov.by
Рубрика "Гордимся и защищаем": Будславский костел (Мядельский район)
У кожнага з нас глыбока цепліцца ў сэрцы дзіўная і жыццядайная любоў да свайго краю, да сваіх родных мясцін. Як вядома, яна не толькі ўласціва чалавеку, але і ўсяму жывому – да самай непрыкметнай былінкі, што цвіце пад сонцам, калышацца пад ветрам і дажджом.
Мінск, 1 студзеня 1994 г. Максім Танк
|
Мядзельская зямля ... Яе любяць пяшчотна і раўніва тыя, хто тут нарадзіўся; яе любяць узнёсла і шчыра тыя, хто хоць бы раз пабываў у гэтым цудоўным кутку прыроды. Хіба можна забыць багатыя і разнастайныя лясы, якія кружаць галаву сваім смалістым водарам, дзіўнай прыгажосці празрыстыя азёры, хуткія рачулкі, спевы птушак і шэпт дрэў ?!
Мядзельшчына – гэта, перш за ўсё, азёрны край. Менавіта азёры надаюць гэтай зямлі непаўторнае адрозненне, якое прыцягвае да сябе блізкіх і далёкіх падарожнікаў.
Але ўсё ж часцей за ўсё самымі каштоўнымі сведкамі гістарычных падзей з'яўляюцца храмы. Аб багатай гісторыі Мядзельскага раёна могуць распавесці 8 касцёлаў і 9 цэркваў, збудаваных на гэтай тэрыторыі ў 17-21 стагоддзях .. Немагчыма абмінуць увагай велічную базыліку Будслаўскага касцёла з цудатворнай іконай Божай Маці, якая прываблівае тысячы паломнікаў з розных краін.
Гісторыя Будслаўскага касцёла пачалася амаль 500 гадоў назад з падараванага Віленскаму кляштару бернардынцаў права высечкі лесу ў пушчы над ракой Сэрвач, паміж яе прытокамі. Манахі-бернардынцы, нарыхтоўваючы лес на гэтым месцы, пабудавалі сабе часовае жыллё, якое назвалі "буда".
З часам гэта стала назвай бернардынскага паселішча. Да канца ХVI стагоддзя ў Бернардынскай сядзібе з'явілася драўляная капліца-касцёл. Менавіта падчас яе ўзвядзення здарылася надзвычайная падзея: з'ява ў Будзе Панны Марыі, Божай Маці. Вядома сведчанне айца Томаша Дыгона, які пісаў аб 1588 годзе: "... пасля двухдзённага посту і пасля завяршэння ранішняй малітвы - Святой імшы, здалося воблака, з якога зноў прабівалася святло і асвятліла капліцу і келлі. На гэтым воблаку з'явілася ў цудоўнай хвалі Найсвяцейшай Дзева Марыя з анёламі, якія стаялі па абодва бакі.
Найсвяцейшая Дзева Марыя трымала на руках Дзіця Ісуса, і з неба пачуўся голас: "Ад гэтай гадзіны Бога нашага і Сына Майго слава і маё заступніцтва будзе вам дадзена назаўжды, гэта месца я абрала пастаянным прытулкам для грэшнікаў ...". З гэтага часу, пачынаючы з 1588 году, капліца і гэтае месца сталі крыніцай Божых ласкаў, знакаў і цудаў ".
Вестка пра гэту падзею абляцела не толькі Беларусь. Пра яго стала вядома ў Вільні, Кракаве, Ватыкане. Да драўлянага касцёла, закінутага ў беларускіх лясах, пацягнуліся пілігрымы. Вакол манастыра сталі сяліцца і багамольцы.
Да 1767 года касцёл меў сціплую барочную архітэктуру. Яго перабудова была праведзена выключна: будаўнікам удалося захаваць стары касцёл, які стаў часткай новага, які можна бачыць і сёння. Цяперашняя капліца святой Барбары – стары касцёл. Яе можна даведацца па дзіўнаму драўлянаму алтару, пабудаванаму ў 1649 годзе. Абраз жа Панны Марыі размешчана зараз на галоўным касцельным алтары.
На жаль, да сучаснікаў не дайшлі найбагацейшая бібліятэка Будслава і велізарныя скарбы манастыра. Захаваліся толькі ўнікальныя позднебарочныя насценныя роспісы і абраз Багародзіцы Будслаўскай, апякункі Беларусі.
Сучасны Будслаўскі касцёл – цудоўны помнік позняга барока ў Беларусі – не мае пэўна ўстаноўленага аўтара. Храм аб'яўлены помнікам архітэктуры рэспубліканскага маштабу. Пабудаваны побач з ім у ХІХ стагоддзі дом пробашча таксама прызнаны помнікам грамадзянскай дойлідства з рысамі эклетыкі.
Як правіла, усе будынкі рэлігійнага прызначэння – цэрквы, манастыры, храмы і мячэці – у інтэр'еры і ўжытку ўтрымліваюць мноства пажаранебяспечных прадметаў. Да іх адносяцца лампады, падсвечнікі, адно-, двух- і сямісвечнікі, шматлікія службы праходзяць з выкарыстаннем запаленых свечак. З-за вялікай колькасці адкрытых крыніц агню, а таксама вялікай колькасці прыхаджан, бывае вельмі складана выконваць цалкам усе правілы пажарнай бяспекі ў культавай установе. Сітуацыя яшчэ можа ўскладняцца наяўнасцю дывановых пакрыццяў і іншых прадметаў, якія лёгка паддаюцца ўздзеянню агню. Пры ўзнікненні пажару ў храмах бывае цяжка кантраляваць яго распаўсюджанне. Гэта часта звязана з асаблівасцямі будовы рэлігійных аб'ектаў. У многіх храмах, наяўнасць высокага купалу не дае пажарным магчымасць узяць агонь пад кантроль.
Найбольш небяспечным месцам ўзнікнення пажару з'яўляецца малельная зала і прылеглыя памяшканні, паміж якімі адсутнічаюць супрацьпажарныя перашкоды. Асабліва небяспечна ўзнікненне пажару ў перыяд правядзення рэлігійных цырымоній, абрадаў, калі ў памяшканнях прысутнічае вялікая колькасць вернікаў.
Акрамя гэтага, у рэлігійных установах заўсёды знаходзяцца матэрыяльныя сродкі, якія прадстаўляюць сабой асаблівую каштоўнасць. Што датычыцца Будслаўскага касцёлу, то тут знаходзіцца адна з самых значных каталіцкіх святынь не толькі ў нашай краіне, але і ва ўсім свеце – абраз Будслаўскай Божай Маці – захавальніцы ўсіх беларускіх каталікоў. Яна лічыцца цудатворнай і можа вылечыць ад цяжкіх хвароб. Першапачаткова яе прывезлі з Вільні ў Далгінаўскі касцёл Святога Станіслава.
Ёсць нават легенда аб гэтай іконе. У храм прывялі хлапчука, які аслеп у 4 гады. Калі ён пераступіў парог Будслаўскага храма, зрок вярнулася яму. Удзячны хлопчык усё сваё жыццё прысвяціў служэнню ў гэтым касцёле.
Штогод 2 ліпеня ў Будслаўскі касцёл, які знаходзіцца ў вёсцы Будслаў Мядзельскага раёна, з усіх куткоў Беларусі ўжо не адно стагоддзе кожны год пешшу ідуць паломнікі. Менавіта ў гэты перыяд выратавальнікі Мядзельшчыны знаходзяцца ў “асаблівай баявой гатоўнасці”, бо на працягу двух дзён тут знаходзіцца каля 5 тысяч чалавек, якія прыходзяць, каб пакланіцца абразу Будслаўскай Божай маці. Напярэдадні ў касцёле служаць імшу самыя важныя каталіцкія святары заходняга і ўсходняга абрадаў, бо менавіта ў гэты дзень у 1588 годзе будаўнікам касцёла ў Будславе з'явілася Дзева Марыя. Праз 25 гадоў, у 1613 годзе, касцёлу быў падараваны абраз Маці Божай, які трапіў ў Беларусь з Рыма. Абраз захаваўся да нашых дзён. Пілігрымка ў Будслаўскі касцёл з'яўляецца адным з самых важных і ўрачыстых падзей рэлігійнага жыцця беларускіх каталікоў.